معرفی فناوری

معرفی فناوری

 پیش از پرداختن به کاربرد های مختلف تکنولوژی در معماری و معرفی کلی این گرایش، به بررسی مفهوم فناوری در ساحتی فلسفی که به حیات تاریخ مند ما پیوند خورده است می پردازیم. آنچه که به درستی در مقاله  پرسش از فناوری-رحیم زاده(1) به درستی به آن اشاره می شود، طبقه بندی فناوری به سه بخش مختلف و سه رویکرد متفاوت نسبت به آن است. (فناوری به مثابه فعلی انسانی، فناوری به مثابه ابراز، فناوری به مثابه انکشاف).

فناوری به مثابه فعلی انسانی

نخستین مرتبه از مراتب بالا حامل پاسخی بر این پرسش است که ” چه فعلی را فناورانه میدانیم؟” بدیهی است زمانی که پدیده ای را معطوف به فعل انسانی میکنیم، اسطرلاب نگاه ما از جنس مفاهیم رفتارگرایانه خواهد بود. از این رو برای پاسخ به سوال فوق باید ابتدا از خویش بپرسیم فناوری چه عملی را در انسان بر می انگیزد. در رابطه با تعاریف فناوری از چنین چارچوبی باید گفت که تعریف واحدی وجود ندارد چرا که وقتی نظریه رفتاری معنا در صدد شناخت پدیده ای بر می آید دیگر به کنش و واکنش آن در زمان حال توجه ندارد بلکه تمام سیر تحول آن در طول تاریخ را  مورد برسی قرار می دهد تا به  نتیجه برسد. چرا که فناوری نیز مفهومی تاریخ مند است و طی گذر زمان در ادوار مختلف تاریخ رنگ های متفاوتی به خود گرفته است.

پرسش از فناوری و چگونگی پیدایی آن در معماری مدرن – محمدرضا رحیم زاده، فن همچون وسیله ای است و فناوری با استفاده از وسیله ای برای رسیدن به هدفی به وجود می آید.(کارل یاسپرس) با تکیه بر این تعریف می توان گفت که علم هم از لحاظ تقویمی هم از لحاظ وجودی بر فناوری تقدم دارد. به عنوان مثال جیمز وات ابتدا سر میز صبحانه اش با مشاهده تکان تکان خوردن درب قابلمه روی اجاق بر اثر بخار به این موضوع علم پیدا کرد که می شود با استفاده از فشار گاز ها اجسام را به حرت در آورد و سپس دست به اختراع ماشین بخار زد.

فناوری به مثابه ابراز

مرتبه دیگری از تعاریف فناوری؛ دامنه ی آن را تا جایی می گستراند که آنچه به نام فناوری سنتی نیز می شناسیم در سیطره ی آن قرار بگیرد و فراورده های صنعتگران دوران پیش از مدرن را با فراورده های مهندسین مدرن قابل صدق قرار می دهد. چنین تعریف هایی را می توان برای نمونه ذکر کرد:(فناوری به هر دانش علمی نظام یافته ای اطلاق می شود که بر تجربه و یا نظریه علمی مبتنی باشد و توان جامعه را در تولید کالا ها و خدمات افزایش دهد و در قالب مهارت های تولید و سازمان ها یا ماشن آلات تجسم می شود. (کاتلین ووداورد-هنر و فن). فناوری عبارت است از کاربرد دانش علمی و دانش منظم دیگر برای امور علمی به وسیله سیستم های منظمی که شامل مردم، سازمان ها، اشیا زنده و ماشین ها می شود. (آرنولد پیسی)

فناوری به مثابه انکشاف

فناوری به مثابه انکشاف را میتوان نوعی نگاه، نوعی نگرش یا حتی نوعی پنجره برای درک جهان پیرامون خود تشبیه کرد. از فلاسفه بزرگی که به مسـءله فناوری اشاره کرده است می توان مارتین هایدگر را نام برد. هایدگر معتقد است که فناوری از لحاظ وجودی بر علم تقدم دارد. (این بر خلاف مرتبه اوّل ای است که توضیح داده شد) یعنی اگر هایدگر بخواهد مثال جیمز واتی که پیش تر به آن اشاره کردیم را بیان کند این گونه بیان می کند که : احساس نیاز به فناوری و موتور حرکتی در زمان حیات آقای وات باعث شد که حرکت درب قابلمه ذهن او را به سمت کشف قانون طبیعی فشار گاز ها متبادر نماید. این انکشاف نوعی برقراری تناسب بین انسان و جهان او است به عبارتی بشر تکنولوژی را وسیله ای برای ارتباط بر قرار کردن با جهان پیرامون خود قرار داده است (نوعی ادراک). هایدگر بر آن است که آنچه فناوری کهن را از نوین جدا میکند ” تعرض” است. تعرض در فناوری نوین، طبیعت را در برابر خواسته های نا معقولی قرار می دهد. برای مثال کشاورزی کهن را که نوعی پرستاری از زمین بود را مقایسه کنید با کشاورزی مکانیزه ی نوین که مفهومی تازه از منظم کردن طبیعت است و به سرعت در حال از بین بردن منابع طبیعی و حیاتی است.

فناوری مدرن همواره دارای دو شتاب دهنده است: شتاب در آزاد کردن انرژی ها – شتاب در ظاهر کردن و در دسترس قرار دادن انرژی ها(هایدگر)، این آزاد سازی، انبار کردن، تبدیل کردن، در دسترس قرار دادن همگی انکشاف به شمار می روند چرا که به میدان ظاهر شدن از آن استتار خود درآمده اند، پس فناوری نوعی انکشاف است.

فناوری در معماری

بسیاری از متخصصان و حرفه ای‌ها، نظریه‌های ویتروویوس را به عنوان پایه‌های فناوری معماری در نظر می گیرند. نظریات ویتروویوس سعی در طبقه‌بندی انواع ساختمان‌ها، سبک‌ها، مواد و روش‌های ساختمانی دارد و در به وجود آمدن بسیاری از رشته‌ها نظیر مهندسی عمران، مهندسی ساخت و ساز، فناوری معماری و سایر شیوه‌ها مؤثر بوده‌است.

امروزه میتوان گفت رشته تکنولوژی معماری دارای چهار بخش مطالعاتی است:

ابزار های طراحی، روش ساخت، ابزار های ساخت، مصالح ساخت

 که در ادامه به صورت اجمالی و خلاصه به آن ها خواهیم پرداخت و مثال هایی خواهیم آورد.

ابزار های طراحی

آن جایی که ساحت خیال بر ساحت منطق تطابق پیدا میکند، خلقت آغاز می شود. آنچه در ذهن است به کاغذ می آید تا طرح به مرحله اجرا برسد. سال 1982 یکی از مهم ترین تحول های فناورانه در امر طراحی به وقوع می پیوندد. جان والکر شرکتی به منظور طراحی به کمک رایانه را تاسیس می کند. Computer-aided design

او شرکت اتودسک را برای توسعه طراحی کامپیوتری تاسیس می کند .تا به حال نرم افزار های گوناگونی ایجاد شده اند که کار طراحی را راحت تر و سریع تر کرده اند . نرم افزار های مدلینگ با شتاب هر چه بیشتر به سمت واقعیت مجازی پیشروی می کنند و نرم افزار های ترسیم به سمت هوشمند سازی. از مهم ترین نرم افزار هایی که زود تر از سایرین پا به عرصه هوشمند سازی پروسه طراحی گذاشته است رویت می باشد که رابطه تنگا تنگی با هوش طراحی دارد و در آینده بیشتر به آن خواهیم پرداخت.

منابع

پرسش از فناوری و چگونگی پیدایی آن در معماری مدرن – محمدرضا رحیم زاده

کارل یاسپرس- آغاز و انجام تاریخ – ترجمه محمد حسین لطفی

کاتلین ووداورد-هنر و فن – ترجمه محمد سیاه پوش

مارتین هایدگر – پرسش از فناوری

یورگ کورت گروتر – زیبایی شناسی در معماری – ترجمه جهانشاه پاکزاد و عبدالرضا همایون

The Federal Reserve Bank of Minneapolis (Marquette Plaza) – Dr. Anne Nichols

Sigrid Brell-Cokcan and Johannes Braumann | Association for Robots in Architecture (roboticstomorrow.com)

(Gramazio Kohler Research, ETH Zurich/Tobias Bonwetsch (project lead), Daniel Kobel, Michel Lyrenmann)

gramaziokohler.arch.ethz.ch

(Transparent concrete/Bhushan Mahajan) /gharpedia.com